بیش از یک سال است که رتبه ششم استان قم در تامین تخم مرغ کشور با چالشی جدی روبرو شده است.

طوفان مرگبار آنفولانزا؛

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، استان قم با وجود ۶۰۰واحد مرغداری، بالاترین تراکم را از نظر تعداد این واحدها نسبت به وسعت استان در کشور دارد؛ از این تعداد، ۱۶۶واحد تخم گذارند که تا پیش از سال۹۵ این واحدها ۸درصد تخم مرغ کشور را تامین می کردند؛ اما این ظرفیت ویژه، پس از شیوع آنفولانزای پرندگان در سال گذشته، با مشکلاتی روبرو شده است.

صحبت های مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان قم در جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید، بهانه ای شد تا پیگیر مشکلات صاحبان این واحدها باشم.

به گفته آقای خداپرست، استان قم تا سال۹۵ سالانه ۱۵۰تن تخم مرغ تولید می کرد که این مقدار علاوه بر تامین نیازهای استان، ۸درصد نیازهای کشور را نیز تامین می کرد.

او می گفت: اگر مرغداران حمایت نشوند و تسهیلات ارزان قیمت و خوارک مرغ با قیمت مناسب دریافت نکنند، صنعت مرغداری در قم  با مشکلات بزرگ تری روبه رو می شود.

آقای خداپرست میزان خسارت وارد شده به واحد خود را ۸میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: صندوق بیمه و اداره کل دامپزشکی ۵۰تا۶۰ درصد خسارت ها را پرداخت می کنند که این مبلغ با وجود از بین بردن همه مرغ ها، چندان قابل توجه نیست و باعث تعطیلی بسیاری از واحدها شده است.

ویروسی که طوفان به پا کرد

برای دیدن گوشه ای از این اتفاق ناگوار، سری به منطقه سلفچگان زدیم؛ جایی که تراکم قابل توجهی از واحدهای تخم گذار استان دارد.

مرغداری آقای محبی نخستین مقصد ما بود؛ واحدی که بنا به گفته نگهبانش، به طور کلی تعطیل شده و همه کارگرانش نیز بیکار شده اند؛ او می گفت: یک سالی است که مالک این واحد به دنبال راه اندازی دوباره مرغداریست اما ظاهرا خسارت سنگین سال گذشته، به این سادگی ها جبران شدنی نیست.

کمی آن طرف، سه واحد تعطیل دیگر  نیز گواه حرف های آقای خداپرست در جلسه دیروز بود؛ واحدهایی که در آنها، صدای روح بخش کار و تلاش، جایش را به سکوتی مرگبار داده بود.

آقای خداپرست که در این سفر ما را همراهی می کرد، با دیدن چهره های در هم کشیده ما گفت: جبران این خسارت ها کار ساده ای نیست اما در همین نزدیکی واحدهایی فعالیت می کنند که با وجود خسارت های فراوان سال گذشته، با تلاش فراوان، خود را به چرخه تولید بازگردانده اند. 

با اشتیاقی آمیخته با کنجکاوی به سمت این واحد حرکت کردیم؛

صاحب واحد تولیدی بعد از صحبت با آقای خداپرست رضایت داد تا به داخل واحد تولیدی برویم تا از روند کار و تجربه پشت سر گذاشتن بحران آنفولانزا برایمان بگوید.

 برای ورود باید ابتدا از اسپری ها و حوضچه های ضدعفونی عبور می کردیم و بعد لباس مخصوص می پوشیدیم تا هیچ خطری مرغ ها را تهدید نکند.

آقای رضایی، صاحب این واحد تولیدی می گفت: رعایت نکات و مراقبت های خاص، امسال به صورت ویژه تری در حال اجراست؛ از ساخت حوضچه ها و سالن های دوش برای استفاده هر روزه کارگران تا تزریق به موقع واکسن آنفولانزا.

او می گفت این مراقبت ها موجب شده تا از ابتدای پاییز هیچ خطری مرغ ها را تهدید نکند.

بعد از عبور از هفت خان رستم به محوطه واحد تولیدی رسیدیم؛  فضایی ۱۰هکتاری با چهار سالن برای مرغ های تخم گذار و یک سالن برای بسته بندی تخم مرغ ها.

آقای رضایی با اشاره به خسارت ۶میلیارد تومانی اش گفت: تا سال گذشته اطراف واحد ما ۵واحد تولیدی تخم مرغ مشغول بودند؛ با شروع فصل پاییز یکی از واحدهای سنتی در دو کیلومتری ما به علت تراکم بالای مرغ ها، رعایت نکردن نکات بهداشتی و قدیمی بودن سالن هاش درگیر آنفولانزای حاد مرغی شد و این برای ما تهدید بود چرا که به راحتی با وزش یک باد، واحدهای ما نیز در گیر می شدند؛ بنابراین برای سرعت بخشیدن به روند معدوم سازی به کمک این واحد شتافتیم اما سرعت بالای انتقال ویروس در مدت زمان کمی تمام مرغ های ما را مبتلا کرد.

برای دیدن اقدامات واحدهای دیگر به مرغداری آقای کریمی رفتیم؛ او نیز همچون آقای رضایی با فروش بخشی از دارایی هایش تصمیم به شروعی دوباره گرفته بود.

آقای کریمی می گفت: خوشبختانه با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی فعلا با مشکل خاصی روبرو نیستیم.

دیدن همین چند واحد برای پی بردن به عمق فاجعه کافی بود؛ برای اطلاع از میزان خسارت ها به سراغ مدیرکل دامپزشکی استان رفتم.

مبالغی که پاسخگوی خسارت ها نیست

دکتر رفیعی با اشاره به تلف شدن ۸میلیون قطعه مرغ تخم گذار در سال گذشته گفت: از بین رفتن این تعداد که حدود ۹۰درصد جمعیت مرغ تخم گذار استان را تشکیل می داد، ۱۰۰میلیارد تومان به مرغداران خسارت وارد کرد.

او می گفت: سال گذشته ۶۱۳تن کارتن تخم مرغ، ۳۸۵تن دان مرغ آلوده، ۱۳۰هزار تن کارتن خالی تخم مرغ و ۹۵۰هزار تن شانه تخم مرغ هم معدوم شد.

رفیعی در خصوص جبران خسارت ها گفت: ۵۰میلیارد تومان کل خسارت مرغ‌های بیمه شده از سوی صندوق بیمه کشاورزی پرداخت شده و ۶میلیارد و نیم هم از سوی دولت برای  خسارت های مربوط به  نهاده و کارتن‌های تخم مرغ پرداخت شده است.

از او در مورد اینکه چرا بخش زیادی از واحدها همچنان تعطیل هستند هم پرسیدم که در پاسخ گفت: خسارت های واقعی آنفلوانزا به شکل مستقیم و غیرمستقیم در هر حال نیازمند کار کارشناسی بیشتر است.

تهدید سهم هشت درصدی قم در تولید تخم مرغ کشور

برای اطلاع از برنامه های حمایتی به سراغ مدیرعامل شرکت تعاونی مرغداران مرغ تخم مرغ گذار رفتم.

آقای اسماعیلی با بیان اینکه استان قم هنوز هم ظرفیت هشت و نیم میلیون قطعه مرغ تخم گذار را دارد، بر ضرورت حمایت از این صنعت تاکید کرد و گفت: یکی از این حمایت ها تامین به موقع خوراک مرغ و با قیمت مناسب است؛ او می گفت:۷۰تا۸۰ درصد خوراک طیور وارداتی است و این موضوع امسال مشکلات زیادی برای تهیه دان و خوراک مرغ به وجود آورده است.

او در ادامه گفت: با وجود صدها هزار تن خوراک در بندر امام خمینی، اعتصاب کامیون داران باعث شد تا  مرغداران  از ذخیره خودشان استفاده کنند  که بعد از تمام شدن ذخیره، به ناچار از  گندم خالی استفاده کردند که این موضوع  افت تولید را به همراه داشت.

او می گفت: در همین اوضاع هم  شرکت پشتیبان امور دام کشور در ماه های اخیر ۳۰۰تن تخم مرغ از ترکیه و کشورهای دیگه وارد کرده و این یعنی ضربه زدن به صاحبان واحدهای تولیدی داخلی در شرایطی که  روزی ۲۵۰۰تن تولید تخم مرغ در کشور داریم.

اسماعیلی می گفت: علاوه بر این، متاسفانه هنوز هیچ برنامه مشخصی برای پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به واحدهای خسارت دیده در نظر گرفته نشده که این موضوع می تواند منجر به از بین رفتن بخش زیادی از ظرفیت تولیدی استان در زمینه تخم مرغ باشد.

در میان ۱۵۰واحد خسارت دیده، تنها چند واحد توانسته اند با فروش بخشی از دارایی های خود و تامین مالی از راههای مختلف، بار دیگر خود را به چرخه تولید برگردانند که البته این شرایط برای همه خسارت دیدگان فراهم نیست؛ خسارت دیدگانی که این روزها چشم امید به حمایت هایی دارند که در صورت تحقق می تواند استان قم را به جایگاه ویژه اش در تامین تخم مرغ کشور بازگرداند.

شیما کرمیانی – خبرگزاری صداوسیما – قم